Bijzondere oorlogsverhalen

Nieuwe Aa-kroniek verschenen

In het net verschenen septembernummer (maand van de bevrijding van onze dorpen in 1944) van de Aa-kroniek, tijdschrift van de Cranendonckse Heemkundekring, twee bijzondere bijdragen over de Tweede Wereldoorlog. René Vos brengt het boeiende verhaal over twee jonge Gastelnaren die ieder een eigen keuze maken in die oorlog. Marie-Luciën Geuns-Schroeten en Jac. Biemans komen nog eens terug op het verhaal van de Joodse onderduikers bij de familie Bloem in de Boshoeve tussen Soerendonk en Maarheeze. Dit naar aanleiding van de Yad Vashem-onderscheiding voor het echtpaar Bloem en de vondst van enige voor dit tijdschrift onbekende foto’s.
Lees het hele bericht…

Algemene ledenvergadering 22 september

Algemene Ledenvergadering van heemkundekring ‘De Baronie van Cranendonck’ in De Borgh in Budel op woensdag 22 september aanvang 20.00 uur. Alle leden zijn van harte welkom. De Jaarverslagen kunt u vinden bij de werkgroepen.  Harrie Jaspers zal na afloop van de vergadering een voordracht geven over het kerkelijk jaar zoals hij dat in zijn jeugdjaren heeft beleefd, met de nodige anekdotes.

Voormalig Soerendonks café ‘Maoske’ danig in verval: ‘Het doet pijn het pand zo te zien’


Uit het ED: SOERENDONK – Nadat de deur van café ‘Maoske’ in Soerendonk in 2001 definitief op de knip ging, is het pand danig in verval geraakt. Stukken steen vallen uit de muur en de staat van het voormalige, populaire café wordt het best geïllustreerd door een heuse berkenboom die uit de muur groeit.
Lees het hele artikel…

Archeologisch monument Kasteel Cranendonck.

(bron: ’t Slot Kranendonk in Staat-Braband, tekening, ongedateerd, anoniem, Tilburg, KUB M 11/820.11 Cran).

Afbeelding: ruïne kasteel Cranendonck.

Rijksmonument 45738
Rond 1250 is tussen Maarheeze en Soerendonk kasteel “Cranendonck” gebouwd. Vernoemd naar de natuurlijke omstandigheden ter plaatse (‘kraan’ van kraanvogel en ‘donk’ van heuvel). Cranendonck kent een rijke geschiedenis en heeft zelfs een band met ons Koningshuis. Vanaf het midden van de zestiende eeuw tot het einde van het Ancien Régime heeft het kasteel toebehoord aan de Oranjes. Het kasteel werd in 1673 door de Fransen grotendeels vernield.
In 1820 werden de Oranjegoederen als kroondomein verkocht en Cranendonck kwam hierdoor in particuliere handen. De boerderij die nabij het kasteel stond, werd in 1899 afgebroken en vervangen door een villa; het huidige ‘kasteeltje’.

Lees het hele artikel….

Bidprentje: Pater Frère Jacques de Lanthenay, Franse pater in de orde van de Capucijnen

Het bidprentje van de maand is deze keer het fotoprentje van de Franse pater capucijn Frère Jacques de Lanthenay. De naam ‘Capucijnerplein’ in Budel herinnert nog aan het klooster van de Franse paters Capucijnen dat ooit op deze plek stond. De paters kochten in 1882 de prachtige burgemeesterswoning van de erven van burgemeester Jan Mathijs Goijarts en verbouwden het pand tot klooster. De Capucijnen verbleven hier van 1882 tot 1891. De bekendste pater was Frère Jacques; men noemde hem ook wel ‘het heilig paterke’. Hij werd geboren als Emile Francois Debout op 28 september 1861 in Lanthenay in Frankrijk. Hij was de zoon van een wijnboer. Na zijn subdiakenwijding kwam hij in 1885 naar het Budelse klooster. Hij stond bekend als een bijzonder devote kloosterling. Frère Jacques overleed te Budel aan de gevolgen van tbc op 23 april 1887, slechts 25 jaar oud. Hij werd op het oude parochiekerkhof van Budel begraven. Ten tijde van de kerkverbouwing in 1902 werd zijn graf , met hergebruikte grafsteen van de Budelse huisarts Hermanus Josephus Mathijsen (+ 1873) verplaatst naar de scheidingsmuur aan de Willem II-straat.
Ter herinnering aan deze pater draagt de scoutinggroep van Budel zijn naam.
Lees verder….

Bidprentje van notaris Jacques Smits
*13 mei 1914 Terneuzen / †13 januari 2011 Maarheeze

Het bericht van overlijden van Jacques Smits op 13 januari 2011 ging in Budel al snel rond: ‘De notaris is overleden’. Jacques Smits was een echte dorpsnotaris. Ook nadat hij in 1981 zijn loopbaan beëindigd had, bleef hij toch voor iedereen ‘de notaris’, een erenaam.
Jacques Antoine Marie Smits werd op 13 mei 1914 geboren in Terneuzen. In 1944 trouwde hij met Clasine Verschuuren (1920-2006). Zij kregen negen kinderen.
Jacques Smits studeerde aan het Canisiuscollege te Nijmegen. Na enkele jaren als belastinginner werkzaam te zijn geweest, ging Jacques Smits in 1949 in Middelburg aan de slag als kandidaat-notaris. In 1955 nam hij in Budel het kantoor van notaris Theo Hermans over. Smits kocht de woning Nieuwstraat 42 van Hermans en had op dat adres ook zijn kantoor. De notarispraktijk kwam tot grote bloei. In januari 1981 vierde notaris Smits zijn 25-jarig ambtsjubileum.
Lees het hele artikel…

Natuurwandeling ‘Groote Peel’ Ospel

Op zondag 18 juli gaan de natuurvrienden van Heemkundekring “De Baronie van Cranendonck” wandelen in natuurgebied “De Groote Peel” bij Ospel.
Door turfwinning zijn er op diverse plaatsen in dit nationaal park van Staatsbosbeheer grote waterplassen ontstaan met bijzondere flora en fauna. Het gebied vormt de meest zuidelijke begrenzing van het hoogveengebied van de Noordwest-Europese laagvlakten.
Vertrek zoals elke derde zondag van de maand om 9u30 vanaf het parkeerterrein bij het Schepenhuis te Budel (Blokker).
In verband met corona verplaatsen we ons individueel naar het startpunt en houden we 1,5 meter onderlinge afstand in acht.
Iedereen is van harte welkom om deel te nemen. Lidmaatschap van de Heemkundekring is daarbij niet vereist.Tot zondag!

St. Gertrudiskerk Maarheeze

Monument van de maand:
In 1909 werd begonnen met de bouw van de huidige kerk. De oude kerk stond op de plaats van het oude kerkhof. Deze kerk werd gebouwd naar het model van de kerk van Einighausen bij Sittard (L.), ontworpen door architect Franssen uit Roermond.
De stijl is Neoromaans en is gebouwd door de gebr. De Vries uit Helmond voor de prijs van 35.440,– gulden. De parochianen deden zelf het grondwerk en haalden met paard en kar de materialen uit Weert. In 1910 werd de kerk in gebruik genomen, nadat de nog bruikbare inventaris van de oude kerk was over gehuisd. De H. Gertrudis is de patrones van de parochie. Zij is in België en Nederland altijd vereerd tegen ratten- en muizenplagen. Honderd jaar later werd in Maarheeze een Carnavalsvereniging opgericht met de naam ‘Muuzevangers’.
Klik hier voor het hele verhaal…..

Brouwer Gerardus Marianus Arts II
*16-11-1880 te Budel, †29-05-1930 te Roermond

Gerardus Arts wordt op 16 november 1880 te Budel geboren als zoon van Gerardus Marianus Arts I (1848-1894) en Anna Maria Maas (1845-1898). Het gezin telt acht kinderen, Gerard is het jongste kind. Vader Gerardus Arts I richtte op 11 september 1870 in de huidige Nieuwstraat in Budel een bierbrouwerij op. Het bedrijf kreeg de naam ‘De Hoop’. Gerard Arts had optimistische toekomstverwachtingen want als embleem koos hij het anker, symbool van de hoop. Die hoop was niet ijdel, want ook anno 2021 is er nog volop leven in deze brouwerij. In 2020 vierde de Budelse Brouwerij het 150-jarig bestaan.
Lees het hele artikel…

Molen Zeldenrust Budel

Burg. Van Houtstraat 60 6021AW Budel

Rijksmonument: 11262
Bouwjaar: 1869 /1899
Beltmolen

Molen Zeldenrust 150 jaar (1869-2019)

In 2019 was het precies 150 jaar geleden dat de molen ‘Zeldenrust’ werd gebouwd.

Samen met de twee andere Budelse molens  (‘Nooit Gedagt’ en ‘Janzona’) is ze een sieraad voor het dorp. Haar machtige wieken draaien nog dagelijks door het luchtruim..

De molen van 1869
De eerste eigenaar was Sjang Rooymans 1869-1899. Hij had al jarenlang ervaring in het bemalen van een molen. In 1869 besloot hij om zelf een molen te bouwen in de ‘Kuipershoek’ op de hoek van de Buulderbossche straat.
Hij woonde tegenover de molen en hield er ook nog een café-biljart, een doel voor de handboog, een beugelbaan en een kegelbaan. Het was een trefpunt voor jong en oud. Dit café had hij hier al in 1863. (het is onlangs verbouwd tot woningen, maar de gevel is behouden)
De molen werd gebouwd als koren- en schorsmolen, zoals later ook uit de vele advertenties blijkt. Het graan werd gemalen voor mens en vee en de schors (van vooral eikenbomen) voor de plaatselijke leerlooierijen. Doordat de leerlooierijen echter steeds meer gebruik gingen maken van chemische middelen is dit deel van het gemaal na de eeuwwisseling verdwenen. De molenstenen zijn nu niet meer aanwezig, alhoewel men nu nog altijd de plaats kan aanwijzen waar ze gelegen hebben.

De huidige molenaar Edie Kees vraagt zich nog steeds af wat voor soort molen Sjang in 1869 heeft willen bouwen. Het is uiteindelijk een ronde stenen beltmolen geworden. De toren is van baksteen en om de toren was een aarden wal aangebracht om de wieken en het kruiwerk te bedienen. Deze aarden wal, de zogenaamde belt, is in gedeeltes afgegraven, het laatste gedeelte in 1966. De aarden wal is nu geheel vervangen door pakhuis. Nu worden de wieken en het kruiwerk vanaf het pakhuis bediend. Edie is echter van mening dat Sjang Rooymans een hogere molen heeft willen bouwen, maar dat dat om de een of andere reden niet door is gegaan. Op driekwart hoogte namelijk heeft de molentoren ineens een intrekking, waardoor het lijkt alsof hij een deuk heeft. Bovendien heeft men vanaf de intrekking een kleinere steengrootte gebruikt. Een andere aanwijzing zou kunnen zijn dat de tweede zolder ongeveer 1.20 meter boven het dak van het pakhuis ligt. Deze tweede zolder heeft oorspronkelijk voor de brand in 1898 nog 40 cm hoger gelegen. Vanuit deze zolder wordt met trappen het dak van het pakhuis bereikt. Kortom, het blijft een hypothese dat Sjang Rooymans in eerste instantie een hogere molen heeft willen bouwen, maar de aangegeven feiten wijzen in die richting.
Lees het hele verhaal….